هایپربار(اکسیژن درمانی پرفشار)چیست؟
درمان با اکسیژن هایپربار(اکسیژن پرفشار) یکی از روشهای جدید، غیرتهاجمی و سودمند برای برخی بیماریها است که بعضاً صعبالعلاج و یا حتی لاعلاج هستند که البته این روش درمانی به تأیید اف دی ای آمریکا هم رسیده است ،در این روش درمانی بیمار وارد اتاقکهایی از جنس فولاد و یا آلیاژ پلکسیگلاس شده و بهوسیله کپسولهایی که با کمپرسور پرقدرت پر میشوند هوای فشرده با سرعت و حجم تحت کنترل وارد اتاقک میشود و بهتدریج فشار داخل اتاقک افزایش مییابد تا به فشار مورد نظر بهعنوان مثال فشار معادل ١۴ متر زیر آب یا (١/۴ )اتمسفر برسد.
سپس از طریق ماسک و یا هود که مانند کلاه، سر و صورت را میپوشاند گاز اکسیژن که در کپسولهایی ذخیره شده برای تنفس وارد سیستم تنفسی بیمار میشود. با توجه به بالا بودن فشار، بهراحتی اکسیژن از طریق آلوئولها(بخشهای انتهایی ریه) وارد سیستم گردش خون شده و در پلاسما حل میشود و به بافتهایی با کمبود اکسیژن نظیر بافتهای عفونی و یا نکروزه رسیده و ضمن کنترل عفونت فرآیند ترمیم بافت را تسریع و تسهیل میکند.
معمولاً بهفاصله هر بیست دقیقه تنفس اکسیژن ۵ دقیقه تنفس هوا برنامهریزی میشود تا بیمار دچار علائم مسمومیت با اکسیژن نشود. جلسات درمانی بین ۴۵ تا ٩٠ دقیقه به طول میانجامد.
ساز و کار اکسیژن درمانی پرفشار (هایپرباریک)
خون از چهار جزء تشکیل شده است: پلاسما، گلبولهای قرمز خون، گلبولهای سفید خون، و پلاکت. اکسیژن توسط گلبولهای قرمز خون جا به جا میشود؛ این گلبولها حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین هستند. هموگلوبین پروتئینی حاوی آهن است که اکسیژن میتواند به آن بچسبد.
تنها تفاوتهای میان اکسیژن درمانی با فشار طبیعی و اکسیژن درمانی پرفشار عبارت هستند از تفاوت فشارهای مورد استفاده و روش اکسیژن رسانی. هر دوی این روشها میزان اکسیژن رسانی به خون را افزایش میدهند.
با استفاده از اکسیژن درمانی پرفشار اکسیژن پلاسما خون ۱۰ تا ۲۰ برابر نسبت به حالت اول افزایش مییابد. این کار، همچنین، گلبولهای قرمز خون را نیز افزایش میدهد.
اکسیژن درمانی پر فشار (هایپرباریک)، موارد زیر را بهبود میبخشد:
الف. رشد سلولی
ب. کاهش تورم
پ. شکلگیری عروق خونی جدید
ت. ترمیم بافت
ث. التیام زخمها
۱۰فایده اکسیژن درمانی پرفشار(هایپرباریک) برای سلامتی:
۱:اکسیژن درمانی پرفشار میتواند اثرات آمبولی هوا را خنثی کند:
آمبولی هوا به دلیل ورود حبابهای هوا به داخل جریان خون اتفاق میافتد و میتواند باعث انسداد سرخرگها شود.
۲:اکسیژن درمانی پرفشار مسمومیت مونوکسید کربن و سیانور را درمان میکند:
مونوکسید کربن میتواند جایگزین اکسیژن در خون شود. این وضعیت، میزان اکسیژن رسانی به بافتها را کاهش میدهد.
۳:اکسیژن درمانی پرفشار مشکلات بینایی را بهبود میبخشد:
انسداد عروق خونی چشم (انسداد شریان مرکزی و سیاهرگ شبکیه و انسداد شریان فرعی شبکیه) از جمله علتهای شایع برای نابینایی در بیماران سالخورده به شمار میرود.
۴:اکسیژن درمانی پر فشار میتواند عفونتهای بافتی را درمان کند:
عفونتهای باکتریایی میتوانند بافتهای نرم را نابوددر عفونتهای باکتریایی، اکسیژن درمانی پر فشار باعث کاهش تورم، تحریک رشد بافت، مهار تولید سم باکتریایی، بهبود اثربخشی آنتیبیوتیکها، و محافظت از بدن در برابر عفونتها میشود.
۵:اکسیژن درمانی پرفشار برای زخمهای پوستی نیز مفید است:
یک دورهی چهار هفتهای استفاده از اکسیژن درمانی پرفشار برای ۳۵ بیمار مبتلا به زخمهای پوستی مقاوم در برابر درمان (واسکولیت) باعث بازیابی ۸۰ درصد از این بیماران شد.
۶:اکسیژن درمانی پرفشار میتواند به بهبودی آسیبها و ترومای مغزی کمک کند:
طی یک آزمایش تصادفی کنترل شده، ۸ هفته شرکت در جلسات اکسیژن درمانی پرفشار باعث بهبود کارکرد عصبی و کاهش افسردگی و اضطراب در ۶۰ بیمار مبتلا به آسیبهای نخاعی شد.
۷:اکسیژن درمانی پرفشار باعث بهبود زخمهای دیابتی میشود:
زخمهای پای دیابتی و بیماریهای کلیوی مزمن از جمله علتهای شایع کاهش جریان خون در سرخرگها به شمار میروند.
طی یک مطالعهی بالینی، ۱۴۶ بیمار با کمک اکسیژن درمانی پرفشار به عنوان مکمل درمانی توانستند از زخمهای پای دیابتی بهبودی حاصل کنند.
۸:اکسیژن درمانی پرفشار میتواند برخی از مشکلات شنوایی را بهبود ببخشد:
کاهش شنوایی حسی – عصبی وضعیتی است که بر اثر از دست رفتن اعصاب یا سلولهای موجود در گوش ایجاد میشود. این وضعیت عامل حدود ۹۰ درصد از انواع ناشنواییها است.
۹:اکسیژن درمانی پرفشار میتواند برای درمان کم خونی مفید باشد:
استفادهی به موقع از اکسیژن درمانی پرفشار اثر مثبتی بر کم خونی شدید خواهد داشت. این روش درمانی برای آن دسته از بیمارانی که به دلایل مذهبی، مشکلات ایمنی شناختی، یا عدم دسترسی به خون نمیتوانند از خدمات انتقال خون استفاده کنند، مفید خواهد بود.
۱۰:اکسیژن درمانی پر فشار عفونتهای استخوانی را کاهش میدهد:
استئومیلیت (عفونت استخوان) به عفونت استخوان یا مغز استخوان گفته میشود و معمولا عامل باکتریایی دارد،بررسی گزارشهای موردی از ۱۸۱ بیمار نشان داد، اکسیژن درمانی پرفشار (هایپرباریک) به درمان ۸۲.۶ درصد از بیماران مبتلا به عفونت استخوانی مزمن عود کننده کمک کرد.